Auteur: Gerard Oldenhof

De partiële opkoopregeling voor de melkveehouderij is nog niet goedgekeurd door Brussel, meldt Boerderij. Daardoor zal de regeling op zijn vroegst tegen het einde van dit jaar worden opengesteld. De effecten van de regeling, waarbij boeren het aantal koeien terugbrengen en fosfaatrechten inlevert tegen een vergoeding, zullen dus pas in 2026 merkbaar worden. De vertraging in de goedkeuring komt voort uit zorgen over de staatssteunregels.

Voor de regeling is in de voorjaarsnota 627 miljoen euro gereserveerd. De sector levert ook een bijdrage aan de regeling. Zeven melkveehouderijorganisaties, waaronder De Natuurweide, hebben met banken en de zuivelsector afspraken gemaakt over een investeringsregeling voor de blijvende bedrijven. Deelnemers aan de partiële opkoopregeling krijgen dan extra rentekorting voor duurzame investeringen op hun bedrijven.

De rechtbank spreekt binnenkort het faillissement uit over de Stichting Herenboeren, meldt Biojournaal. De stichting ondersteunde de verschillende boerderijen met diensten op gebied van werkgeverschap, ICT en communicatie. Daarnaast hielp de stichting bij het opzetten van nieuwe boerderijen. De 23 Herenboerderijen, met 45 in loondienst werkende boeren, blijven zelfstandig functioneren. De taken die de stichting uitvoerde worden overgenomen door de Vereniging van Herenboeren, die vorig jaar is opgericht. Deze verenging richt zich nu dus op het werkgeverschap en ondersteuning aan de boerderijbesturen. Voor de boerderijen die nog in oprichting zijn, wordt een aparte structuur opgezet.

Verschillende boerenorganisaties, de Dierenbescherming, ketenpartijen en minister Wiersma van LVVN hebben gisteren het Convenant Stappen naar dierwaardige veehouderij ondertekend. Het convenant beoogt het dierenwelzijn in de veehouderij te verbeteren. Daartoe is een stappenplan opgesteld dat tot aan 2040 moet leiden tot maatregelen in de dierhouderij. Hiervoor heeft de minister 51 miljoen euro beschikbaar gesteld. Een nog in te stellen Autoriteit Dierwaardige Veehouderij zal de voortgang monitoren. In een Algemene Maatregel van Bestuur die door de minister is opgesteld is omschreven hoe koeien, varkens en kippen op een dierwaardige manier kunnen worden gehouden.

Vanaf vandaag heeft het ministerie van LVVN een internetconsultatie opengesteld waar belanghebbenden tot 5 augustus hun zienswijze kunnen indienen.

De Kamerleden in de landbouwcommissie zijn in meerderheid voor het doorwerken aan stikstof- en mestbeleid. Beide onderwerpen werden in de commissievergadering dan ook niet-controversieel verklaard. Datzelfde geldt voor het onderwerp van gewasbeschermingsmiddelen. Ook daarvoor kan het demissionaire kabinet dus doorwerken aan beleid en maatregelen. Dierenwelzijn is wel controversieel verklaard waardoor nieuw beleid rond dat thema doorschuift naar een volgend kabinet.

De stemming in de landbouwcommissie is niet beslissend maar geeft wel een indicatie voor hoe de Kamerfracties volgende week in het plenaire debat zullen stemmen.

Mobilisation for the Environment (MOB) en vereniging Leefmilieu willen afzien van procedures tegen PAS-melders als de Tweede Kamer instemt met drie voorwaarden, zo meldt Boerderij. Beide organisaties stellen voor aan de Tweede Kamer om met een geborgd stikstofreductieplan te komen, af te zien van een hogere rekenkundige ondergrens van 1 mol per hectare per jaar en grondgebondenheid voor de veehouderij. Een norm voor grondgebondenheid moet dan nog wel worden vastgesteld. Voor alle drie voorstellen is een meerderheid in de Tweede Kamer maar minister Wiersma vaart vooralsnog een andere koers. Deze week debatteert de Kamer over het al dan niet controversieel verklaren van verschillende onderwerpen waarbij stikstof en mest de belangrijkste zijn. Verzoeken vanuit de Kamer om het gebruik van kunstmest en glyfosaat te beperken en/of af te bouwen, legde de minister naast zich neer.

In de komende weken vindt een serie bijeenkomsten plaats waarin boeren meer te weten kunnen komen over agroforestry. Op vijf verschillende locaties in de provincie Groningen vertellen boeren en coördinatoren van Agroforestry Netwerk Groningen over de toepassingen van agroforestry. Ook is er volop gelegenheid voor discussie en het stellen van vragen. Onderdeel van iedere bijeenkomst is een veldbezoek. De bijeenkomst zijn alle vijf in de avond: van 20.00 tot 22.00 uur, met een inloop vanaf 19.30. De bijeenkomst vinden plaats in Bedum. Hellum, Onstwedde, Loppersum en Niehove. Zie voor meer informatie in de agenda.

Minister Wiersma heeft in een Kamerbrief aangekondigd dat ze de aanpassing van de stikstofondergrens doorzet. Dat meldt de Volkskrant. Met een verhoging van de grens die nu 0,005 mol per hectare per jaar ligt, naar 1 mol zouden veel boeren en projecten ‘van het slot gaan’. Circa 80% van de PAS-melders zouden hierbij gebaat zijn omdat ze dan alsnog voldoen aan de voorwaarden voor een vergunning.

De Raad van State en een deel van de Tweede Kamer hebben bedenkingen bij de juridische houdbaarheid van deze aanpassing. Vooral ook het ontbreken van maatregelen die leiden tot lagere stikstofuitstoot is een belangrijk risico. Minister Wiersma wil de hardheid toetsen in een proefproces. Mogelijk is vervolgens een beoordeling door de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State nodig. Ook het Europese Hof zal er een oordeel over moeten vellen.

Het project Emissiearme bedrijfsvoering (EAB) beschouwt een  lager tankmelkureum en meer weidegang van alle onderzochte managementmaatregelen het effectiefst en het beste controleerbaar, aantoonbaar en wetenschappelijk onderbouwd. het onderzoek was geïnitieerd door Netwerk GRONDig en uitgevoerd binnen een samenwerkingsproject van Wageningen Univeristy & Research, Universiteit Leiden en Boerenverstand. Het ministerie van LVVN heeft het onderzoek gesubsidieerd.

Volgens de onderzoekers zijn ammoniakemissies op grondgebonden melkveebedrijven voor ongeveer de helft afkomstig vanuit de stal en mestopslag, en voor de andere helft vanuit het aanwenden van de mest op het veld. Zodra ureum in urine van de koe in contact komt met het enzym urease, ontstaat ammoniak. Urease zit in de feces van de koe en is altijd wel ergens op een stalvloer aanwezig. Alle urine-ureum kan uiteindelijk omgezet worden tot ammoniak. Tijdens weidegang blijven mest en urine gescheiden en ontstaat dus minder ammoniak dan in de stal. Het ureum wordt dan ook beter in de bodem opgenomen. Een eiwitarm rantsoen leidt tot een lager melkureum en is dus effectief ‘aan de voorkant’. Daarmee bespaart een melkveehouder bovendien op voerkosten.

In het rapport is een tabel opgenomen die helpt om de ammoniakemissie uit te rekenen. De onderzoekers zien in deze aanpak een goede manier om in het overgrote deel van Nederland de stikstofdoelen te halen. Alleen meer stikstofgevoelige gebieden zoals de Veluwe, de Peel en delen van Overijssel en Drenthe  zouden aanvullende maatregelen vereisen.

Op dinsdag 1 juli vindt de Klimaatkaravaan plaats. Met alle demobedrijven uit het Climate Farm Demo project en het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer trekken belangstellenden eropuit in Drenthe. Op deze dagen worden twee inspirerende agrarische bedrijven op het gebied van hun klimaataanpak bezocht: het (biodynamische) gemengde landbouwbedrijf de Dennenhoeve in Hooghalen en de  biologische melkveehouderij van Peter Oosterhof in Foxwolde. Het wordt een dag vol praktijkverhalen, uitwisseling en inspiratie over klimaatmaatregelen op het boerenerf.

De excursie start en eindigt bij carpoolplaats De Lichtmis in Rouveen. We rijden met de DAW Waterkaravaanbus naar de verschillende bedrijven. Indien dit qua afstand praktischer is, kunt u ook met eigen vervoer komen naar de eerste stop – landbouwbedrijf de Dennenhoeve (Beilerweg 26, Hooghalen) van de familie Sijbenga. Daarna laten we de auto’s achter en stappen we met z’n allen in de bus naar het bedrijf van Peter Oosterhof. Op de terugweg stoppen we weer bij de Dennenhoeve om de auto’s op te halen. Daarna vervolgen we onze weg terug naar de Carpoolplaats in Rouveen. Aanmelden kan via deze link.

Tijdens de demonstratie van bovengronds mest uitrijden in Oudewater, georganiseerd door Vereniging tot Behoud van Boer en Milieu (VBBM) en Netwerk GRONDig, werden verschillende systemen getoond. Hierover bericht Ekoland. Het doel was het delen van kennis en inzicht krijgen in nieuwe bemestingstechnieken. In landen als Duitsland, Oostenrijk en Ierland is de ontwikkeling van de ketsplaat doorgegaan terwijl in Nederland de focus lag op injectietechnieken.

Tijdens de demonstratie werden vijf systemen getoond, variërend van de traditionele ketsplaat tot moderne precisieversies. Het door biologisch melkveehouder Jan Graveland ontwikkelde systeem met een combinatie van mestaanvoer via een sleepslangsysteem waarover water wordt gespoten met behulp van een baggerpomp werd ook gedemonstreerd. Deze techniek, met beperktere bemestingshoeveelheden per keer, leidt volgens hem tot minder ammoniakemissie en een betere benutting van nutriënten. Ten opzichte van injecteren vindt de mesttoediening verdund en beter gespreid plaats. Doordat de gebruikte machines lichter in gewicht zijn, wordt ook de bodem meer gespaard.