De milieuschade door de landbouw in Nederland is veel groter dan de economische opbrengst. Die conclusie trekt financieel consultant Deloitte in de maatschappelijke kosten-batenanalyse De verborgen rekening, waarover NRC Handelsblad bericht. De waarde die de landbouw heeft voor de Nederlandse economie is 13,3 miljard euro. De kosten door uitstoot en biodiversiteitsverlies bedragen echter 18,6 miljard euro. Hierdoor is er jaarlijks een ‘schadepost’ van 5,3 miljard euro. De analyse is gemaakt in opdracht van de Robin Food Coalitie en de Transitiecoalitie en kijkt naar de hele landbouw (akkerbouw, veeteelt, tuinbouw).
Maatschappelijke kosten die zijn berekend zijn veelal kosten die op termijn optreden. Komende generaties zullen met deze kosten te maken krijgen. Dat zijn kosten als herstel van milieuschade, kosten voor gezondheidszorg en maatregelen om klimaateffecten op te vangen. Broeikasgasemissies leveren een kostenpost op van 7,9 miljard euro en zijn daarmee de grootste post. Stikstofuitstoot volgt met 7,2 miljard en biodiversiteitsverlies volgt met 2,5 miljard euro.
Biologische landbouw
Doordat de biologische landbouw geen kunstmest en chemische gewasbeschermingsmiddelen gebruikt, is de impact hiervan veel lager. In het rapport is becijferd wat het effect zou zijn van een volledig biologische landbouw. Dit zou de negatieve impact van de landbouw terugbrengen van 5,3 naar 1,1 miljard euro. Consumenten betalen vanwege de arbeidsintensievere werkwijze en lagere opbrengsten wel een hogere prijs. Sterke groei van de biologische landbouw zou echter leiden tot schaalvoordelen waardoor dit verschil geleidelijk terugloopt.
En scenario met biologische landbouw en meer innovatie van de landbouwmethoden (bijv. elektrificering van tractoren) en groei van consumptie van plantaardige eiwitten in plaats van dierlijke, zou een positief saldo opleveren. De maatschappelijke kosten zouden dalen tot 2,7 miljard euro waardoor de waarde die landbouw creëert hoger uitvalt dan de maatschappelijke kosten.