Twee vaccins tegen blauwtong hebben een officiële toelating voor de periode van een jaar gekregen in de Europese Unie (tot 26 februari 2026). Bluevac-3 en Syvazul BTV 3 mochten al in Nederland gebruikt worden na een spoedprocedure. Bluevac-3 kan ook worden ingezet bij runderen.

Het derde vaccin, Butavo 3, dat in Nederland gebruikt mag worden verliest de tijdelijke toestemming in Nederland (tot 21 mei 2025) tenzij het Europees wordt goedgekeurd.

Door blauwtong is vaker sprake van vroeggeboorte en longproblemen bij kalveren, meldt Boerderij dat zich baseert op cijfers van RVO. Het aantal doodgeboren niet-geoormerkte kalveren steeg in 2023 met 0,5% naar 7,1%. Dat percentage bleef stabiel in de eerste helft van dit jaar. Bij geoormerkte kalveren tot 14 dagen oud was het percentage stabiel met 2,4%. Het daalde licht (0,1%) in de eerste 6 maanden van dit jaar.

Bij ouder jongvee met blauwtong, kan sprake zijn van dikke poten en wonden op of bij de klauwen. Pinken kunnen na een blauwtong besmetting verminderd vruchtbaar zijn.

In de minidocumentaire laat Nieuwe Oogst de gevolgen zien van blauwtong bij twee schapenhouders en een melkveehouder.  Klik om de docu te zien op You Tube op deze link.

Diergezondheidsorganisatie Royal GD roept dierhouders op om een enquête in te vullen om een beter beeld te krijgen van de huidige situatie rond blauwtong.

Directeur Reinard Everts van de Nederlandse Schapen- en Geitenfokkers Organisatie (NSFO) schat op Nieuwe Oogst de vaccinatiegraad bij schapen op 90 tot 95 procent (medio juni).  Bij runderen ligt de vaccinatiegraad lager doordat rundveehouders afwachtend zijn en tot enkele weken geleden was de beschikbaarheid van voldoende vaccin nog een beperkende factor. Volgens Everts is het wel gewenst dat runderen worden gevaccineerd tegen blauwtong om de schade bij koeien te beperken en te voorkomen dat blauwtong endemisch wordt.

Op 42 procent van de Nederlandse bedrijven hebben de runderen antistoffen in hun bloed. In Midden-Nederland, waar de uitbraak het heftigst was, ligt dit percentage hoger. In de grensgebieden worden lagere percentages antistoffen gevonden, meldt Royal GD.  Momenteel zijn er drie vaccins tegen blauwtong beschikbaar.

Minister Adema (minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) heeft een tweede vaccin tegen het blauwtongvirus goedgekeurd voor gebruik, meldt het ministerie van LNV. Na een positief advies van het Bureau Diergeneesmiddelen van het agentschap College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (aCBG) en het Commissie toelating diergeneesmiddelen, is het vaccin van farmaceut Boehringer Ingelheim inzetbaar. De verwachting is dat er voor halverwege juni 1,3 miljoen doses geleverd worden aan de Nederlandse markt.

In gesprek met Nieuwe Oogst geeft schapendokter Reinard Everts zijn visie over de verspreiding van blauwtong in de komende maanden. Gezien het grote aantal besmette bedrijven (inmiddels 6.000) houdt hij rekening met een veel grotere uitbraak dan in 2023. Naast het grotere aantal geïnfecteerde dieren gaat ook de verspreiding van het blauwtong type 3 veel sneller dan het type 8 tijdens de vorige uitbraak in 2006 en 2007.

Royal GD heeft een impactanalyse gemaakt van de blauwtonguitbraak in Nederland. De belangrijkste conclusie zijn:

• ruim 2.200 rundveebedrijven hebben melding gemaakt van BTV-3 verschijnselen bij de runderen
• ongeveer 1.000 bedrijven hebben melding gemaakt van verschijnselen bij ander diersoorten, voornamelijk schapen
• de melkproductie bij besmette koeien is één kilogram per koe per dag lager in vergelijking met dezelfde periode in voorgaande jaren (2020-2022)
• na 9 tot 10 weken is de productie terug op het oude niveau
• er is sprake van hogere sterfte, vooral bij volwassen koeien (ouder dan twee jaar) en meer op melkveebedrijven dan andere rundveebedrijfstypen

De gezondheidsdienst Royal GD heeft recent in een milt van een doodgeboren kalf blauwtongvirus BTV 3 aangetoond. Het kalf was met 8 maanden bijna voldragen en vertoonde uitwendig geen afwijkingen. Het moederdier had wel blauwtongverschijnselen en is ook afkomstig van een bedrijf dat besmet is met blauwtong serotype 3. Overdracht via de placenta werd al verwacht. Lees meer op Boerderij.nl.

Op de website van Wageningen University & Research staat een overzicht met alle tot dusver gemelde en via een PCR test vastgestelde blauwtong gevallen. Zie hier het overzicht.

Minister Adema geeft geen toestemming voor het toepassen van het Zuid-Afrikaanse vaccin Blu-Vax tegen blauwtong. Naast zorgen over de veiligheid is er twijfel over de effectiviteit. In België wordt het wel op de markt gebracht. Lees meer op de website van de NOS en Veeteelt.

In de winter is het blauwtongvirus veel minder actief en overleven knutten (de virusoverdragers) niet langer dan een dag of 20 bij temperaturen onder het vriespunt. Toch kunnen knutten langere tijd overleven bij milde temperaturen (mogelijk drie maanden bij een graad of 10). Bovendien kunnen knutten warmere plekken binnen opzoeken en zo de winter overleven waardoor het blauwtongvirus  snel weer kan opduiken in het voorjaar. Het blauwtongvirus overleeft tijdens de winter ook bij koeien zelf. Dat kan door een chronische of latente infectie van de koe, door overdracht via de placenta van het moederdier op de foetus, of door overdracht tijdens het dekken door een stier. Het blauwtongvirus wordt meestal na een bloedtest gevonden. Virussen die alleen in bepaalde organen in het lichaam aanwezig zijn worden zo dus niet gevonden. Op Boerderij vindt u een uitgebreid overzicht van blauwtong in de winter.

“Wij hebben op aanraden van onze homeopathische veearts preventief alle dieren (rundvee en schapen) Cantharis 30K door het drinkwater gegeven. Eerst twee keer per week, nu het in de buurt gesignaleerd is, dagelijks. De cantharis is een kever die brandwonden kan veroorzaken. Homeopathisch gebruikt helpt het de weerstand tegen blaren te vergroten (ook bij brandwonden). Tot op heden zijn er op ons bedrijf nog geen verschijnselen.

Hier in de omgeving is wel een aantal zieke schapen bij collega-boeren, Zij geven de schapen wilgenbastthee door het drinkwater, dat werkt pijnstillend en koortsverlagend (het is een voorloper van aspirine). Hierdoor blijven de dieren op de been en vreten.
Wilgenbasttheerecept:
Schil de bast van een wilgentak, kook een handvol bast 20 minuten in 0.5 liter water. Deze thee toevoegen aan het drinkwater van de zieke dieren (in emmer koud water toevoegen).”

Naam bij De Natuurweide bekend

“Drie weken geleden had ik de eerste melkkoe met blauwtong, een week daarna de tweede. Beide hadden net gekalfd, waren compleet van de melk af. Ik heb
ferrum phosphorica 200 gegeven, De eerste koe is nu helemaal hersteld en de tweede is bijna helemaal hersteld.”

Naam bij De Natuurweide bekend