CBS: Fosfaat en stikstof in dierlijke mest nog boven nieuwe normen

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft de cijfers rond stikstfo- en fosfaatexcretie over 2024 gepubliceerd. Daaruit blijkt dat beide nog boven het plafond lkagen dat dit jaar van kracht wordt. Het jaar 2024 liet een afname van 3% zien voor stikstof (449 miljoen kilogram) zien ten opzichte van het voorgaande jaar. De fosfaatexcretie kwam in 2024 uit op 147 miljoen kilogram, vergelijkbaar met het voorgaande jaar. Om het plafond voor 2025 te halen zullen beide waarden nog wel omlaag moeten. Voor stikstof ligt dat dit jaar op 440 miljoen kilogram. Het fosfaatplafond ligt dit jaar op 135 miljoen kilogram.

De melkveesector zag een toename van de fosfaatexcretie met 1% (77 miljoen kilogram). De melkveehouderij gebruikte krachtvoer met een lager fosforgehalte, maar het fosforgehalte van het ruwvoer, zoals kuilgras en snijmaïs was in 2024 hoger dan het jaar ervoor. Het stikstofgehalte van zowel krachtvoer als ruwvoer viel in 2024 wel lager uit. De stikstofexcretie van rundvee daalde met 3% naar 265 miljoen kilogram stikstof. Met name een lager aantal koeien (en dus minde mest) en een lager stikstofgehalte in voer daalt dit al enkele jaren.

Kamer wil emissiereductieplan vóór Prinsjesdag

De Tweede Kamer vraagt in een motie aan de regering om snel met een plan te komen dat moet leiden tot reductie van emissies. Daarvoor moet de regering de samenwerking zoeken met belangenbehartigers van de melkveesector. Op Prinsjesdag (derde dinsdag in september) moet duidelijk zijn hoe het plan in elkaar steekt.

De zogenaamde G7, een groep organisaties uit de melkveehouderij waaronder De Natuurweide, moeten volgens de indieners van de motie (Vedder van CDA en Grinwis van ChristenUnie) meedenken en meepraten over een plan om de ammoniakemissies in vijf jaar tijd met 30% te verlagen. Volgens analyses van de Wageningen University & Research (WUR) is dit een realistisch, haalbaar streven. Een methodiek om om werkelijke emissies op bedrijfsniveau vast te kunnen stellen, is daarbij nodig om bedrijven die de doelstelling niet halen aan te kunnen spreken.

Partiële opkoopregeling nog niet goedgekeurd in Brussel

De partiële opkoopregeling voor de melkveehouderij is nog niet goedgekeurd door Brussel, meldt Boerderij. Daardoor zal de regeling op zijn vroegst tegen het einde van dit jaar worden opengesteld. De effecten van de regeling, waarbij boeren het aantal koeien terugbrengen en fosfaatrechten inlevert tegen een vergoeding, zullen dus pas in 2026 merkbaar worden. De vertraging in de goedkeuring komt voort uit zorgen over de staatssteunregels.

Voor de regeling is in de voorjaarsnota 627 miljoen euro gereserveerd. De sector levert ook een bijdrage aan de regeling. Zeven melkveehouderijorganisaties, waaronder De Natuurweide, hebben met banken en de zuivelsector afspraken gemaakt over een investeringsregeling voor de blijvende bedrijven. Deelnemers aan de partiële opkoopregeling krijgen dan extra rentekorting voor duurzame investeringen op hun bedrijven.

Stichting Herenboeren failliet maar boerderijen gaan door

De rechtbank spreekt binnenkort het faillissement uit over de Stichting Herenboeren, meldt Biojournaal. De stichting ondersteunde de verschillende boerderijen met diensten op gebied van werkgeverschap, ICT en communicatie. Daarnaast hielp de stichting bij het opzetten van nieuwe boerderijen. De 23 Herenboerderijen, met 45 in loondienst werkende boeren, blijven zelfstandig functioneren. De taken die de stichting uitvoerde worden overgenomen door de Vereniging van Herenboeren, die vorig jaar is opgericht. Deze verenging richt zich nu dus op het werkgeverschap en ondersteuning aan de boerderijbesturen. Voor de boerderijen die nog in oprichting zijn, wordt een aparte structuur opgezet.

Convenant Dierwaardige veehouderij ondertekend

Verschillende boerenorganisaties, de Dierenbescherming, ketenpartijen en minister Wiersma van LVVN hebben gisteren het Convenant Stappen naar dierwaardige veehouderij ondertekend. Het convenant beoogt het dierenwelzijn in de veehouderij te verbeteren. Daartoe is een stappenplan opgesteld dat tot aan 2040 moet leiden tot maatregelen in de dierhouderij. Hiervoor heeft de minister 51 miljoen euro beschikbaar gesteld. Een nog in te stellen Autoriteit Dierwaardige Veehouderij zal de voortgang monitoren. In een Algemene Maatregel van Bestuur die door de minister is opgesteld is omschreven hoe koeien, varkens en kippen op een dierwaardige manier kunnen worden gehouden.

Vanaf vandaag heeft het ministerie van LVVN een internetconsultatie opengesteld waar belanghebbenden tot 5 augustus hun zienswijze kunnen indienen.

Stikstof- en mestbeleid niet controversieel verklaard in commissievergadering

De Kamerleden in de landbouwcommissie zijn in meerderheid voor het doorwerken aan stikstof- en mestbeleid. Beide onderwerpen werden in de commissievergadering dan ook niet-controversieel verklaard. Datzelfde geldt voor het onderwerp van gewasbeschermingsmiddelen. Ook daarvoor kan het demissionaire kabinet dus doorwerken aan beleid en maatregelen. Dierenwelzijn is wel controversieel verklaard waardoor nieuw beleid rond dat thema doorschuift naar een volgend kabinet.

De stemming in de landbouwcommissie is niet beslissend maar geeft wel een indicatie voor hoe de Kamerfracties volgende week in het plenaire debat zullen stemmen.

MOB wil onder voorwaarden afzien van procedures tegen PAS-melders

Mobilisation for the Environment (MOB) en vereniging Leefmilieu willen afzien van procedures tegen PAS-melders als de Tweede Kamer instemt met drie voorwaarden, zo meldt Boerderij. Beide organisaties stellen voor aan de Tweede Kamer om met een geborgd stikstofreductieplan te komen, af te zien van een hogere rekenkundige ondergrens van 1 mol per hectare per jaar en grondgebondenheid voor de veehouderij. Een norm voor grondgebondenheid moet dan nog wel worden vastgesteld. Voor alle drie voorstellen is een meerderheid in de Tweede Kamer maar minister Wiersma vaart vooralsnog een andere koers. Deze week debatteert de Kamer over het al dan niet controversieel verklaren van verschillende onderwerpen waarbij stikstof en mest de belangrijkste zijn. Verzoeken vanuit de Kamer om het gebruik van kunstmest en glyfosaat te beperken en/of af te bouwen, legde de minister naast zich neer.

In de agenda: serie bijeenkomsten over agroforestry in provincie Groningen

In de komende weken vindt een serie bijeenkomsten plaats waarin boeren meer te weten kunnen komen over agroforestry. Op vijf verschillende locaties in de provincie Groningen vertellen boeren en coördinatoren van Agroforestry Netwerk Groningen over de toepassingen van agroforestry. Ook is er volop gelegenheid voor discussie en het stellen van vragen. Onderdeel van iedere bijeenkomst is een veldbezoek. De bijeenkomst zijn alle vijf in de avond: van 20.00 tot 22.00 uur, met een inloop vanaf 19.30. De bijeenkomst vinden plaats in Bedum. Hellum, Onstwedde, Loppersum en Niehove. Zie voor meer informatie in de agenda.

Minister Wiersma houdt vast aan aanpassing stikstofondergrens

Minister Wiersma heeft in een Kamerbrief aangekondigd dat ze de aanpassing van de stikstofondergrens doorzet. Dat meldt de Volkskrant. Met een verhoging van de grens die nu 0,005 mol per hectare per jaar ligt, naar 1 mol zouden veel boeren en projecten ‘van het slot gaan’. Circa 80% van de PAS-melders zouden hierbij gebaat zijn omdat ze dan alsnog voldoen aan de voorwaarden voor een vergunning.

De Raad van State en een deel van de Tweede Kamer hebben bedenkingen bij de juridische houdbaarheid van deze aanpassing. Vooral ook het ontbreken van maatregelen die leiden tot lagere stikstofuitstoot is een belangrijk risico. Minister Wiersma wil de hardheid toetsen in een proefproces. Mogelijk is vervolgens een beoordeling door de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State nodig. Ook het Europese Hof zal er een oordeel over moeten vellen.

Verlagen melkureum en meer weidegang meest effectieve managementmaatregelen

Het project Emissiearme bedrijfsvoering (EAB) beschouwt een  lager tankmelkureum en meer weidegang van alle onderzochte managementmaatregelen het effectiefst en het beste controleerbaar, aantoonbaar en wetenschappelijk onderbouwd. het onderzoek was geïnitieerd door Netwerk GRONDig en uitgevoerd binnen een samenwerkingsproject van Wageningen Univeristy & Research, Universiteit Leiden en Boerenverstand. Het ministerie van LVVN heeft het onderzoek gesubsidieerd.

Volgens de onderzoekers zijn ammoniakemissies op grondgebonden melkveebedrijven voor ongeveer de helft afkomstig vanuit de stal en mestopslag, en voor de andere helft vanuit het aanwenden van de mest op het veld. Zodra ureum in urine van de koe in contact komt met het enzym urease, ontstaat ammoniak. Urease zit in de feces van de koe en is altijd wel ergens op een stalvloer aanwezig. Alle urine-ureum kan uiteindelijk omgezet worden tot ammoniak. Tijdens weidegang blijven mest en urine gescheiden en ontstaat dus minder ammoniak dan in de stal. Het ureum wordt dan ook beter in de bodem opgenomen. Een eiwitarm rantsoen leidt tot een lager melkureum en is dus effectief ‘aan de voorkant’. Daarmee bespaart een melkveehouder bovendien op voerkosten.

In het rapport is een tabel opgenomen die helpt om de ammoniakemissie uit te rekenen. De onderzoekers zien in deze aanpak een goede manier om in het overgrote deel van Nederland de stikstofdoelen te halen. Alleen meer stikstofgevoelige gebieden zoals de Veluwe, de Peel en delen van Overijssel en Drenthe  zouden aanvullende maatregelen vereisen.